Kinh Nghiệm Và Công Cụ Để Triển Khai Giảng Dạy Trực Tuyến

Nghỉ học dài do dịch Covid-19, nhà trường cần làm gì để "tùy cơ ứng biến"?


Do dịch bệnh Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp nên các em học sinh, sinh viên tại Việt Nam cũng như các nước khác trên toàn thế giới đang phải nghỉ học tạm thời. Trong thời gian này, để đảm tiến trình đào tạo của các trường và không ảnh hưởng đến kết quả học tập của các em, các trường đang tìm giải pháp để triển khai việc giảng dạy và học trực tuyến phù hợp nhất. 

Mặc dù việc giảng dạy hay học trực tuyến là một giải pháp vừa phòng chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cho học sinh, sinh viên và giáo viên; vừa đảm bảo chương trình học nhưng cách thức triển khai như thế nào nhằm đảm bảo chất lượng giảng dạy và khả năng tiếp thu của học sinh và sinh viên là điều mà các trường cần phải xem xét kỹ lưỡng. 

Bà Kathleen Morris đã có bài viết khá hay về các ứng dụng công nghệ và lộ trình triển khai việc dạy và học trực tuyến thông qua bài "Resources For Teaching Online Due To School Closures"

Cavukid xin phép tóm tắt một số ý chính cơ bản về cách thức triển khai như sau:

Nhà trường cần xem xét thiết kế thời gian biểu hàng ngày hợp lý, đồng thời cần lấy ý kiến phụ huynh hay người bảo hộ thông qua khảo sát điều kiện cơ sở vật chất (thiết bị máy tính, internet) tại nhà học sinh có phù hợp với việc học trực tuyến không? Tham khảo bảng khảo sát tại đây.

Định lượng thời gian cho lớp học cần tính đến các yếu tố:
  • Trục trặc về kỹ thuật (máy tính, thiết bị âm thanh, đường truyền internet, và điện).
  • Thiếu sự giám sát trực tiếp của giáo viên để học sinh tập trung và tham gia tích cực như ở trường.
  • Nhiều thành viên trong gia đình và trách nhiệm hỗ trợ học sinh tại nhà.
  • Mức độ tham gia và hỗ trợ của phụ huynh hay người đỡ đầu (rào cản ngôn ngữ, hạn chế hiểu biết công nghệ, vướng bận chăm con nhỏ hay công việc tại nhà).
  • Dịch bệnh.
Năng suất dạy và học cũng như mục tiêu đạt được của mỗi buổi học trực tuyến cần thấp hơn so với lớp học trực tiếp trên lớp. Ví dụ như giảm xuống còn 50% mức độ cho học sinh tiểu học và 90% mức độ cho học sinh phổ thông trung học hay đại học.

Các tiêu chí cần đặt ra:

Tiêu chí 1: Lớp học diễn ra trực tiếp tại một thời điểm hay lớp học không trực tuyến theo thời gian biểu của mỗi học sinh?


Vài gợi ý cho việc tổ chức lớp học video conference:
  • 10 phút video conference vào đầu giờ.
  • 30 phút video conference hàng tuần vào các ngày thứ hai hay thứ sáu cho cả lớp.
  • Video conference cho cả lớp để tóm tắt các ý chính của bài học hay bài tập.
  • Video conference để thảo luận với từng cá nhân hàng tuần.
  • Học sinh/sinh viên có thể đăng ký video conference với giáo viên khi có nhu cầu.
  • Học sinh/sinh viên có thể tự video conference với nhau đều làm bài tập nhóm.
Vài gợi ý cho việc ghi âm hay ghi hình bài giảng:
  • Ghi âm hay ghi hình các điểm hay nội dung quan trọng của bài học.
  • Bài giới thiệu ngắn đầu giờ sáng hay tóm tắt nội cần nhớ vào cuối ngày.
  • Ghi âm các phản hồi về kết quả học tập của học sinh, sinh viên.
  • Học sinh, sinh viên có thể thu âm bài làm hay bài tập được giao.
Tiêu chí 2: Thời gian biểu trong ngày nên có thời gian cụ thể hay chỉ bao gồm danh sách các công việc cần hoàn tất?

Cấu trúc lịch học gợi ý thông qua các đầu mục công việc cần hoàn tất:
  • 30 phút học toán.
  • 30 phút học khoa học.
  • 30 phút học tiếng Việt.
Hay nhà trường có thể đưa ra thời gian biểu chính xác theo giờ:
  • 9-9:45: học toán.
  • 9:45-10:45: học tiếng Việt.
  • 10:45-11:45: học vẽ.
Tiêu chí 3: Làm thế nào để thiết kế một bài giảng trực tuyến?

Mô hình dạy và học phổ biến hiện nay là mô hình 5E - (Engage, Explore, Explain, Elaborate, and Evaluate) đã được Tác giả/nhà giáo dục - Bà Catlin Tucker - đề cập rất chi tiết trong bài viết của bà mà giáo viên có thể tham khảo tại "Kinh nghiệm thiết kế lớp học online"

Các công cụ phổ biến cho video conference

Ba công cụ video conference phổ biến nhất là:

Zoom — Ứng dụng độc lập dùng cho hội thảo trực tuyến
Google Hangouts Meet— Ứng dung thuộc G-Suite của Google
Microsoft Teams — Ứng dung thuộc Microsoft Office 365


Dựa trên tiêu chí về giá, thời gian cho phép sử dụng, số lượng người tham gia, trực tuyến trên diện rộng, tính năng ghi hình hay tham gia không cần đăng ký tài khoản mà nhà trường có thể quyết định công cụ nào phù hợp với ngân sách, điều kiện cơ sở vật chất của trường.

Các công cụ phổ biến cho việc ghi âm, ghi hình bài giảng miễn phí:


Edublog đã so sánh 4 công cụ trên dựa trên các tiêu chi về độ dài video, tính năng cơ bản: ghi hình màn hình, phóng to nhỏ, vẽ, lưu hay chia sẻ, chỉnh sửa,...


Bên cạnh đó, các công cụ ghi âm và hình ảnh khác mà giáo viên có thể ứng dụng: